Trẻ biếng ăn chậm tăng cân không còn là vấn đề quá lạ lẫm nhưng rất nhiều ông bố bà mẹ chủ quan, không xử lý kịp thời dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và quá trình phát triển của bé. Vậy nguyên nhân gây biếng ăn là gì? Dấu hiệu cảnh báo ra sao? Cách điều trị như thế nào?… Tất tần tật sẽ có trong bài viết dưới đây.
Mục lục
Biếng ăn ở trẻ là gì?
Biếng ăn ở trẻ được định nghĩa là tình trạng trẻ không muốn ăn do giảm hoặc mất cảm giác thèm ăn. Trẻ biếng ăn thường có biểu hiện từ chối thức ăn, ăn ít hơn khẩu phần ăn bình thường, chỉ ăn một vài loại thực phẩm nhất định.
Biếng ăn ở trẻ em có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như tâm lý, sinh lý hoặc bệnh lý. Bất kể là do nguyên nhân nào, biếng ăn kéo dài cũng ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Trẻ biếng ăn, chậm tăng cân kéo dài nếu không được xử lý đúng cách, biếng ăn có thể khiến cho trẻ chậm tăng cân, chậm phát triển chiều cao, suy dinh dưỡng, rối loạn ăn uống, sức đề kháng yếu,…
Ngày nay, biếng ăn ở trẻ đã không còn là vấn đề quá xa lạ, bệnh thường gặp nhất ở trẻ nhỏ dưới 6 tuổi. Theo số liệu thống kê tại Viện Nhi Trung Ương (2017), tỷ lệ biếng ăn ở trẻ dưới 5 tuổi đã lên đến 44,9%.
☛ Đọc chi tiết: Trẻ biếng ăn và nhưng điều mẹ cần biết!
Nguyên nhân trẻ biếng ăn chậm tăng cân
Dưới đây là một số nguyên nhân biếng ăn ở trẻ nhỏ thường gặp nhất.
Do thiếu hụt chất dinh dưỡng
Để cơ thể phát triển khỏe mạnh, cha mẹ cần đảm bảo cung cấp đủ cho bé đầy đủ và cân bằng 4 nhóm chất quan trọng bao gồm Đạm (Protein), Chất béo, Chất bột đường, Vitamin và khoáng chất.
Đặc biệt là các vitamin khoáng chất – những vi chất dinh dưỡng có vai trò quan trọng đối với cơ thể của bé trong giai đoạn phát triển. Dù là thiếu một lượng nhỏ cũng gây hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sự phát triển của bé, khiến trẻ suy dinh dưỡng, chậm tăng cân, chậm lớn. Đối với trẻ biếng ăn, nguy cơ thiếu hụt vi chất dinh dưỡng càng cao. Do vậy, không ít trẻ biếng ăn chậm tăng cân đến khám dinh dưỡng được chẩn đoán là thiếu vi chất như Kẽm, Sắt, Canxi, Vitamin A, B, D,…
Do trẻ có hệ tiêu hóa kém
Trong những năm tháng đầu đời, hệ tiêu hóa của trẻ còn non yếu, chưa phát triển đầy đủ như người trường thành nên thường xuyên gặp các vấn đề như rối loạn tiêu hóa, đầy hơi, khó tiêu, tiêu chảy, táo bón,…. ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình hấp thu dưỡng chất. Chất dinh dưỡng không được hấp thu đầy đủ vào cơ thể chính là nguyên nhân dẫn đến tình trạng biếng ăn, chậm tăng cân.
Bé biếng ăn chậm tăng cân do bệnh lý
Bé biếng ăn chậm tăng cân có thể xuất phát từ nguyên nhân bệnh lý, bởi hệ miễn dịch của trẻ còn khá yếu, dễ bị tác nhân gây bệnh tấn công. Một số bệnh lý thường gặp có thể khiến trẻ biếng ăn, chậm lớn có thể kể đến như:
- Bệnh đường tiêu hóa: Rối loạn tiêu hóa, loạn khuẩn đường ruột, bất dung nạp lactose, viêm ruột, hội chứng ruột kích thích, trào ngược dạ dày thực quản,… ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng.
- Bệnh lý miệng – hầu họng: Viêm miệng, viêm lợi, nấm miệng, sâu răng, viêm amidan,… làm thay đổi khẩu vị của bé, mất cảm giác thèm ăn.
- Nhiễm ký sinh trùng đường ruột: Do thói quen vệ sinh của trẻ còn nhiều hạn chế, trẻ dễ nhiễm ký sinh trùng như giun, sán,… chúng không chỉ “sống nhờ” trong cơ thể bé mà còn lấy đi các chất dinh dưỡng từ thức ăn dẫn đến tình trạng chậm tăng cân kéo dài ở trẻ nhỏ.
Do tâm lý, thói quen hoặc cách chăm sóc chưa phù hợp
Ở một số gia đình, việc cha mẹ hay người chăm sóc quá nuông chiều bé, cho chúng ăn những thứ chúng yêu thích trong một thời gian dài có thể dẫn đến tình trạng kén ăn, mất cân bằng dinh dưỡng. Ngược lại, nhiều cha mẹ có suy nghĩ sai lầm, ép bé ăn thật nhiều thức ăn cũng có thể dẫn đến biếng ăn. Việc cố gắng “nhồi nhét” thức ăn, ép buộc trẻ chỉ khiến cho bé cảm thấy sợ hãi, căng thẳng, sinh ra tâm lý chán ăn, từ chối mọi thứ. Lâu dài, trẻ sẽ bị thiếu hụt dinh dưỡng, dẫn đến suy dinh dưỡng, chậm phát triển cả về chiều cao và cân nặng.
Một số nguyên nhân khác dẫn đến lười ăn chậm tăng cân ở trẻ có thể kể đến như thay đổi môi trường sống (thường gặp ở trẻ trong độ tuổi đi lớp), do di truyền, cơ địa, mất tập trung do thói quen xem TV, điện thoại trong khi ăn,….
☛ Đọc thêm: Biếng ăn tâm lý ở trẻ và cách khắc phục hiệu quả!
Dấu hiệu nhận biết trẻ biếng ăn chậm tăng cân
Dưới đây là một số dấu hiệu biếng ăn ở trẻ, cha mẹ cần chú ý theo dõi:
- Trẻ không ăn hết khẩu phần ăn, có thể ăn ít hơn ½ khẩu phần ăn (được khuyến cáo theo độ tuổi).
- Thời gian mỗi bữa ăn kéo dài hơn 30 phút.
- Trẻ từ chối thức ăn, ngậm lâu trong miệng không chịu nhai cũng không chịu nuốt, gào khóc, chạy trốn khi nhìn thấy thức ăn.
- Trẻ có phản ứng nôn trớ khi thấy thức ăn.
- Trẻ không tăng cân liên tục trong vòng 3 tháng liên tục.
Ths. ĐD Lê Thị Kim Mai – Khoa Dinh Dưỡng, Bệnh viện Nhi TW cho biết, nếu trẻ có hơn 2 dấu hiệu kể trên, trẻ được coi là biếng ăn. Do đó, cha mẹ cần hết sức lưu ý, sớm phát hiện trẻ biếng ăn chậm tăng cân để có giải pháp xử lý kịp thời.
Hậu quả của biếng ăn chậm tăng cân kéo dài ở trẻ nhỏ
PGS. TS. BS Lê Bạch Mai – Nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, trẻ thiếu hụt chất dinh dưỡng, chậm tăng cân không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển về thể chất mà về lâu dài còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển trí não và dễ mắc bệnh hơn trẻ bình thường.
Trẻ dễ mắc bệnh, dễ ốm vặt: Biếng ăn kéo dài khiến cơ thể không được cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết, cơ thể trẻ dần suy nhược, hệ miễn dịch suy giảm,… tạo điều kiện thuận lợi cho các tác nhân ngoài môi trường xâm nhập và gây bệnh, bệnh thường kéo dài và lâu khỏi.
Chậm phát triển thể chất: Các chất dinh dưỡng không được cung cấp đầy đủ có thể khiến các cơ quan trong cơ thể rơi vào trạng thái “đình trệ”. Đặc biệt, chậm tăng cân kéo dài trong 5 năm đầu đời ảnh hưởng đến sự phát triển tầm vóc của trẻ trong tương lai. Các nhà khoa học đã chứng minh, chiều cao của trẻ ở độ tuổi trưởng thành sẽ gấp đôi chiều cao lúc 2 tuổi.
Chậm phát triển trí tuệ: Trẻ biếng ăn kéo dài làm tăng nguy cơ chậm phát triển trí tuệ, bởi cơ thể không được bổ sung đầy đủ các dưỡng chất tốt cho trí não như DHA, sắt, chất béo, chất bột đường,… Đây là lý do khiến trẻ biếng ăn chậm tăng cân thường thiếu tập trung, thiếu linh hoạt, khả năng tư duy kém hơn so với trẻ bình thường.
Hướng dẫn chăm sóc trẻ biếng ăn chậm tăng cân
Biếng ăn ở trẻ là vấn đề phức tạp, cha mẹ cần phối hợp nhiều biện pháp khác nhau như xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, thay đổi lối sống giúp bé ăn ngon miệng hơn, tăng cân đều đặn.
Xây dựng chế độ dinh dưỡng cho trẻ biếng ăn
Chế độ dinh dưỡng là một nguyên nhân dẫn đến biếng ăn, đồng thời dinh dưỡng cũng ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phát triển của bé. Dưới đây là một số lưu ý dành cho cha mẹ khi xây dựng chế độ dinh dưỡng cho bé kén ăn, lười ăn:
- Cha mẹ nên dành thời gian xây dựng thực đơn cho bé theo ngày dựa trên sở thích và thói quen ăn uống của con, có thể cho xen kẽ giữa món ăn mới và món ăn cũ để bé dễ thích nghi.
- Khẩu phần ăn của trẻ cần đảm bảo đầy đủ và cân bằng các chất dinh dưỡng, đặc biệt là 4 nhóm chất quan trọng là chất đạm, chất bột đường, chất béo, vitamin và khoáng chất với một lượng vừa đủ theo độ tuổi, thường xuyên làm mới thực đơn.
- Không nên ép trẻ ăn quá nhiều thức ăn trong một bữa, thay vào đó, cha mẹ hãy để trẻ ăn theo nhu cầu bằng cách chia làm nhiều bữa ăn nhỏ, mỗi bữa ăn cách nhau từ 3-4 giờ.
- Ưu tiên chế biến món ăn theo sở thích của bé, cộng thêm cách bài trí đẹp mắt sẽ khiến trẻ có hứng thú với bữa ăn hơn.
- Đối với trẻ đang tập ăn dặm, cha mẹ nên chế biến các món ăn mềm, dễ tiêu hóa. Nên cho bé ăn các món từ ngọt đến mặn, từ lỏng đến đặc dần theo độ tuổi.
- Ngoài các bữa ăn chính với đầy đủ dưỡng chất, cha mẹ có thể xây dựng các bữa ăn phụ như sữa, nước trái cây, sinh tố,… tuy nhiên không nên để bữa phụ sát với bữa chính, nên cách nhau tối thiểu 2 giờ.
- Mỗi bữa ăn chỉ nên kéo dài 30 phút, quá thời gian này cha mẹ hãy lập tức dừng bữa ăn để tạo thói quen ăn uống cho trẻ.
☛ Đọc thêm: Trẻ biếng ăn nên bổ sung gì?
Thay đổi lối sống giúp trẻ biếng ăn tăng cân nhanh
Bên cạnh việc xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, cha mẹ cần điều chỉnh thói quen, lối sống, tránh ảnh hưởng tiêu cực đến ăn uống của trẻ.
- Tạo không khí vui vẻ mỗi bữa ăn, không la mắng, không ép buộc trẻ.
- Tập cho trẻ thói quen ăn đúng bữa, ăn đúng giờ, nên cho bé ăn chung cùng với gia đình.
- Không nên cho bé ăn đồ ăn vặt, bánh kẹo ngọt,… ngay trước bữa ăn vì chúng sẽ làm giảm cảm giác đói của trẻ, khiến chúng không còn hứng thú với bữa ăn chính nữa.
- Để hạn chế mất tập trung khi ăn, cha mẹ hãy bỏ ngay thói quen cho bé vừa xem TV, hay vừa xem điện thoại trong bữa ăn.
- Cha mẹ đừng tiếc những lời khen ngợi khi trẻ ăn ngoan, điều này sẽ giúp bé cảm thấy tự tin và hứng thú với bữa ăn hơn.
- Đối với trẻ lớn, cha mẹ nên tập cho bé thói quen tự xúc đồ ăn, có thể khuyến khích bé vào bếp phụ mẹ, bé sẽ cảm thấy thích thú với món ăn do chính tay bé làm ra.
- Khuyến khích trẻ biếng ăn chậm tăng cân nên tăng cường vận động mỗi ngày bằng các trò chơi, thể dục thể thao nhẹ nhàng như nhảy dây, đi bộ, đá bóng,… Điều này sẽ giúp bé tiêu hao năng lượng, bé nhanh thấy đói và ăn ngon miệng hơn, nhờ đó mà sức khỏe tăng cường, con tăng cân đều đặn.
Bổ sung Norikid Plus – giúp trẻ ăn ngon, bứt đà tăng trưởng!
Bên cạnh các biện pháp kể trên, cha mẹ có thể bổ sung cho bé Siro Norikid Plus – giải pháp 2 trong 1 vừa cung cấp dưỡng chất vừa hỗ trợ tiêu hóa, giúp bé cảm thấy ngon miệng hơn, hấp thu dưỡng chất tốt hơn, tạm biệt biếng ăn chậm lớn!
Siro Norikid Plus được nghiên cứu bởi ThS. Đỗ Thị Nguyệt Quế – Giảng viên trường Đại học Y dược Hà Nội cùng các chuyên gia hàng đầu tại Nhật Bản với các thành phần nổi bật như:
- Aquamin F (30% Canxi và 2,2% Magie): Cung cấp các dưỡng chất quý giá từ Tảo biển vùng Algae (Nhật Bản), trong đó có Canxi, Protein, Caroten,… giúp bổ sung dinh dưỡng, hỗ trợ tăng khả năng miễn dịch.
- Bột Yến sào: Nguồn gốc từ tổ yến Khánh Hòa, là nguồn dinh dưỡng dồi dào từ thiên nhiên, giúp bồi bổ cơ thể khỏe mạnh, bổ sung dinh dưỡng giúp bé phát triển toàn diện.
- Cao men bia: Kích thích trẻ ăn ngon miệng, tạm biệt biếng ăn, đồng thời hỗ trợ hệ lợi khuẩn đường ruột khỏe mạnh, cải thiện tiêu hóa.
- Inulin thực vật: Bản chất là chất xơ hòa tan có tác dụng thúc đẩy quá trình tiêu hóa thức ăn, tạm biệt táo bón ở trẻ biếng ăn, chậm lớn.
Ngoài ra, Norikid Plus còn cung cấp các vitamin khoáng chất thiết yếu như Vitamin A, K2, Kẽm, Magie,… giúp bù đắp “khoảng trống dinh dưỡng” mà bữa ăn hàng ngày chưa cung cấp đủ.
Bạn BẤM VÀO ĐÂY để đặt mua Norikid Plus chính hãng từ công ty
Bài viết trên đây đã giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về nguyên nhân, dấu hiệu, và cách chăm sóc điều trị trẻ biếng ăn, chậm tăng cân. Biếng ăn không phải là vấn đề đơn giản, do vậy, sớm phát hiện các dấu hiệu và có biện pháp khắc phục kịp thời là cách hiệu quả nhất giúp nhanh chóng phục hồi sức khỏe cho con yêu!
