Sụt cân ở trẻ có thể do nguyên nhân sinh lý tự nhiên hoặc do các vấn đề bệnh lý tiềm ẩn. Việc phân biệt hai tình trạng này rất quan trọng để cha mẹ có hướng xử lý đúng đắn. Hãy cùng Norikidplus.vn phân biệt rõ 2 tình trạng này nhé!
Mục lục
Thế nào là sụt cân sinh lý, bệnh lý ở trẻ?
Sụt cân sinh lý
Sụt cân sinh lý là hiện tượng bình thường và không đáng lo ngại, thường xảy ra trong các giai đoạn phát triển tự nhiên của trẻ. Đây là phản ứng của cơ thể trẻ trước những thay đổi môi trường hoặc quá trình tăng trưởng
Sụt cân bệnh lý
Sụt cân bệnh lý ở trẻ là tình trạng trẻ bị sụt cân nghiêm trọng, kéo dài, không hoặc khó phục hồi được cân nặng ban đầu hoặc không tăng cân theo đúng tiêu chuẩn. Đi cùng với đó là những dấu hiệu bất thường do bệnh lý gây ra như chán ăn, bỏ ăn, sốt cao, tiêu chảy, cơ thể mệt mỏi, da nhợt nhạt, vàng da, táo bón, quấy khóc, khó ngủ…
Nếu trẻ bị sụt cân bệnh lý, cha mẹ cần đưa con đến bác sĩ để được khám và điều trị kịp thời, tránh kéo dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ sau này.
Phân biệt triệu chứng sụt cân bệnh lý và sụt cân sinh lý ở trẻ
Để giúp phân biệt rõ hơn về triệu chứng sụt cân bệnh lý và sinh lý ở trẻ hãy theo dõi bảng sau:
| Triệu chứng | Sụt cân sinh lý | Sụt cân bệnh lý |
|---|---|---|
| Thời gian sụt cân | – Diễn ra trong thời gian ngắn, thường không kéo dài quá vài tuần. | – Sụt cân kéo dài, không cải thiện dù được chăm sóc dinh dưỡng đầy đủ. |
| Cân nặng | – Giảm nhẹ, thường dưới 10% trọng lượng cơ thể. | – Giảm rõ rệt, đôi khi vượt quá 10% trọng lượng cơ thể, hoặc trẻ bị thiếu cân kéo dài. |
| Tình trạng sức khỏe chung | – Trẻ vẫn khỏe mạnh, vui chơi bình thường, ăn uống tốt. | – Trẻ mệt mỏi, uể oải, không muốn chơi, thường xuyên quấy khóc hoặc có biểu hiện khó chịu. |
| Dấu hiệu đi kèm | – Không kèm theo triệu chứng bất thường (như sốt, tiêu chảy, nôn mửa, chán ăn). | – Thường đi kèm với các triệu chứng như:
|
| Da và niêm mạc | – Da hồng hào, săn chắc. | – Da xanh xao, nhợt nhạt, thậm chí xuất hiện vết bầm tím hoặc dấu hiệu thiếu máu. |
| Tăng trưởng chiều cao | – Chiều cao vẫn phát triển bình thường theo giai đoạn. | – Chậm phát triển chiều cao kèm theo giảm cân. |
| Đường tiêu hóa | – Tiêu hóa ổn định, không có dấu hiệu rối loạn tiêu hóa. | – Thường kèm theo rối loạn tiêu hóa như:
|
| Thói quen ăn uống | – Trẻ vẫn ăn uống tốt, có thể ăn ít hơn tạm thời nhưng nhanh chóng trở lại bình thường. | – Trẻ chán ăn, biếng ăn kéo dài, đôi khi từ chối mọi loại thức ăn. |
| Phản ứng với chăm sóc dinh dưỡng | – Cân nặng dễ dàng phục hồi sau khi bổ sung dinh dưỡng hoặc điều chỉnh chế độ ăn. | – Cân nặng không phục hồi hoặc tiếp tục giảm dù đã được bổ sung dinh dưỡng đầy đủ. |
| Tâm lý và hành vi của trẻ | – Trẻ vui vẻ, năng động, không có biểu hiện lo âu hoặc khó chịu. | – Trẻ có biểu hiện cáu gắt, mệt mỏi, không muốn tương tác với cha mẹ hoặc mọi người xung quanh. |
Nguyên nhân gây sụt cân sinh lý và bệnh lý ở trẻ
Nguyên nhân khiến trẻ sụt cân sinh lý
Trẻ bị sụt cân sinh lý có thể do những nguyên nhân sau:
- Sụt cân sau sinh: Hầu hết trẻ sơ sinh sẽ sụt khoảng 5-10% trọng lượng cơ thể trong 7-10 ngày đầu sau khi sinh. Nguyên nhân là do trẻ mất nước qua hơi thở, phân su và nước tiểu, trong khi lượng sữa mẹ cung cấp chưa đủ ổn định.
- Thay đổi chế độ ăn uống: Khi trẻ chuyển từ bú mẹ sang ăn dặm hoặc từ sữa sang chế độ ăn cơm, cơ thể có thể cần thời gian thích nghi, gây sụt cân nhẹ.
- Giai đoạn tập vận động: Khi trẻ bắt đầu tập bò, đứng, đi hoặc chạy nhảy, năng lượng tiêu hao tăng cao, có thể khiến cân nặng giảm tạm thời.
- Tăng trưởng chiều cao nhanh: Trong một số giai đoạn, trẻ tăng trưởng chiều cao mạnh mẽ nhưng trọng lượng cơ thể không tăng theo kịp, tạo cảm giác trẻ bị sụt cân.
Nguyên nhân khiến trẻ sụt cân bệnh lý
Trẻ sụt cân có thể do mắc cách bệnh lý sau:
- Suy dinh dưỡng: trẻ bị suy dinh dưỡng không chỉ làm trẻ sụt cân, mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ, gây chậm lớn, chậm tăng chiều cao, suy giảm miễn dịch, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng.
- Biếng ăn: là tình trạng rất hay gặp ở trẻ nhỏ, trẻ biếng ăn sẽ dẫn đến thiếu hụt năng lượng và các chất dinh dưỡng khác, lâu dần sẽ dẫn tới sụt cân.
- Nhiễm trùng: các bệnh lý về nhiễm trùng như viêm phổi, viêm tai giữa, viêm họng, viêm amidan, viêm đường tiết niệu, viêm da, hoặc nhiễm khuẩn đường ruột… đều có thể gây sụt cân. Bởi các bệnh nhiễm trùng này đều gây ra các triệu chứng khó chịu khiến trẻ ăn không ngon miệng, ăn không đủ, hoặc không muốn ăn.
- Dị ứng: cũng là một trong những nguyên nhân gây sụt cân ở trẻ em. Khi bị dị ứng với một loại thực phẩm hay chất gì đó cơ thể bé sẽ có những phản ứng dị ứng. Các phản ứng dị ứng này không chỉ làm trẻ khó chịu, ăn không ngon, chán ăn… mà còn làm trẻ mất nước, mất điện giải, mất protein, và mất các chất dinh dưỡng khác.
- Rối loạn tiêu hóa: Các rối loạn tiêu hóa như bệnh celiac, bệnh Crohn, không dung nạp lactose, tổn thương đường ruột, táo bón, tiêu chảy… sẽ dẫn đến sụt cân ở trẻ vì nó gây ra tình trạng kém hấp thu các chất dinh dưỡng.
Cách chăm sóc trẻ sụt cân trong từng trường hợp!
Chăm sóc trẻ bị sụt cân cần dựa trên nguyên nhân để có biện pháp phù hợp. Với sụt cân sinh lý, cha mẹ có thể hỗ trợ trẻ bằng những phương pháp nhẹ nhàng, tự nhiên. Trong khi đó, với sụt cân bệnh lý, việc chăm sóc đòi hỏi phải kết hợp cùng điều trị y tế và các biện pháp dinh dưỡng phù hợp.
Dưới đây là hướng dẫn cụ thể để cha mẹ chăm sóc trẻ trong từng trường hợp.
1. Chăm sóc trẻ bị sụt cân sinh lý
Với trường hợp trẻ sụt cân sinh lý cha mẹ vẫn cần quan tâm và hỗ trợ trẻ vượt qua giai đoạn này một cách dễ dàng, tránh để tình trạng kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Bổ sung dinh dưỡng cân đối
Cung cấp đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng (tinh bột, protein, chất béo, vitamin và khoáng chất) trong các bữa ăn hàng ngày.
Ưu tiên những thực phẩm dễ tiêu hóa và giàu năng lượng như:
- Cháo, cơm mềm, khoai lang.
- Thịt gà, cá hồi, trứng.
- Sữa, sữa chua, trái cây tươi (chuối, xoài, đu đủ).
Tăng cường các thực phẩm giàu kẽm và vitamin D để cải thiện vị giác và tăng hấp thu dinh dưỡng.
Tạo môi trường ăn uống thoải mái
- Không ép trẻ ăn hoặc tạo áp lực trong bữa ăn, điều này giúp trẻ tránh tâm lý sợ hãi khi ăn uống.
- Chia nhỏ bữa ăn trong ngày (5-6 bữa nhỏ), để trẻ dễ tiêu hóa và không cảm thấy quá no trong một lần ăn.
- Làm món ăn bắt mắt, đa dạng để kích thích vị giác của trẻ.
Hỗ trợ vận động và nghỉ ngơi hợp lý
- Khuyến khích trẻ vận động nhẹ nhàng như bò, đi bộ, chơi đùa để tăng cường sức khỏe.
- Đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc (trẻ sơ sinh ngủ 16-18 tiếng/ngày, trẻ lớn hơn ngủ 10-12 tiếng/ngày).
Theo dõi cân nặng và sự phát triển: Định kỳ cân đo để kiểm tra cân nặng và chiều cao của trẻ, đảm bảo trẻ dần phục hồi cân nặng sau khi vượt qua giai đoạn sinh lý này.
2. Chăm sóc trẻ bị sụt cân bệnh lý
Với trẻ bị sụt cân do nguyên nhân bệnh lý, ngoài việc chăm sóc tại nhà, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời. Sau đây là những cách chăm sóc cho trẻ trong trường hợp này:
Điều trị theo nguyên nhân bệnh lý
Nếu trẻ bị nhiễm trùng (như viêm họng, viêm phổi, nhiễm khuẩn tiêu hóa):
- Đưa trẻ đến bác sĩ để được kê toa thuốc phù hợp, tránh lạm dụng kháng sinh.
- Hỗ trợ bổ sung nước và dung dịch điện giải nếu trẻ bị tiêu chảy hoặc nôn mửa.
Nếu trẻ bị rối loạn tiêu hóa (như táo bón, phân sống, đầy hơi):
- Cho trẻ sử dụng men vi sinh hoặc bào tử lợi khuẩn để cải thiện hệ vi sinh đường ruột điển hình như men vi sinh Norita, bổ sung lợi khuẩn, cân bằng hệ tiêu hóa.
- Tăng cường chất xơ trong thực đơn hàng ngày từ rau củ, trái cây, hoặc các thực phẩm như yến mạch, khoai lang.
Nếu trẻ bị thiếu hụt dinh dưỡng:
- Bổ sung các vi chất quan trọng như kẽm, sắt, vitamin D và Omega-3 thông qua thực phẩm hoặc sản phẩm hỗ trợ. Điển hình như Norikid Plus – hỗ trợ cải thiện biếng ăn và tăng cường miễn dịch.
Tăng cường dinh dưỡng phù hợp
Đối với trẻ biếng ăn kéo dài:
- Chia nhỏ khẩu phần ăn trong ngày, tránh làm trẻ sợ hãi trước lượng thức ăn quá lớn.
- Kết hợp thực phẩm giàu năng lượng như bơ, phô mai, dầu ô liu vào các món ăn.
- Chế biến món ăn dễ tiêu, hạn chế dầu mỡ hoặc thực phẩm khó tiêu hóa.
Đối với trẻ mắc bệnh mãn tính hoặc suy dinh dưỡng: Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để lên thực đơn phù hợp với tình trạng sức khỏe của trẻ.
Chăm sóc sức khỏe tinh thần cho trẻ
- Trong trường hợp trẻ mệt mỏi, quấy khóc, cha mẹ cần nhẹ nhàng, kiên nhẫn để giúp trẻ cảm thấy được yêu thương và an toàn.
- Không la mắng hoặc so sánh trẻ với các bạn cùng tuổi, vì điều này có thể khiến trẻ thêm lo lắng, mất cảm giác thèm ăn.
Theo dõi sát sao các triệu chứng
- Quan sát biểu hiện của trẻ để phát hiện sớm các triệu chứng nặng hơn như: sốt cao, tiêu chảy kéo dài, nôn mửa không ngừng.
- Nếu các triệu chứng không cải thiện sau 1 tuần chăm sóc hoặc trẻ tiếp tục sụt cân, hãy đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức.
Có Norikid Plus tình trạng sụt cân của bé được phục hồi!
Trong hành trình nuôi dạy con, các bậc cha mẹ luôn mong muốn con yêu phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ.Dù bé sụt cân sinh lý hay bệnh lý đều khiến cha mẹ lo lắng bất an. Đừng lo đã có Siro Norikid Plus – trợ thủ đắc lực cho cha mẹ giúp bé phục hồi cân nặng, cải thiện tiêu hóa, và tăng cường sức đề kháng.
Siro Norikid Plus được nghiên cứu và phát triển bởi ThS Đỗ Thị Nguyệt Quế – Giảng viên Đại học Y Dược Hà Nội, phối hợp cùng các chuyên gia Nhật Bản, mang đến một sản phẩm đột phá dành riêng cho trẻ em. Với sự kết hợp của các thành phần từ thiên nhiên quý giá và công nghệ hiện đại, Norikid Plus hỗ trợ toàn diện cả về hệ tiêu hóa, hệ miễn dịch và khả năng hấp thụ dinh dưỡng của trẻ:
- Aquamin F: Chứa đến 30% Canxi và 2,2% Magie được chiết xuất từ Tảo biển vùng Algae Nhật Bản cung cấp các dưỡng chất quý giá từ thiên nhiên giúp bổ sung dinh dưỡng, tăng cường hệ miễn dịch cho bé.
- Bột Yến sào: Chiết xuất từ Tổ yến Khánh Hòa cung cấp 18 loại acid amin, giúp bồi bổ cơ thể, lấp đầy “khoảng trống dinh dưỡng”, tăng cường hấp thu dưỡng chất giúp bé phát triển toàn diện.
- Inulin thực vật: Bản chất là chất xơ hòa tan có tác dụng hỗ trợ quá trình tiêu hóa thức ăn, giúp cải thiện táo bón.
- Enzyme tiêu hóa: Gồm có alpha amylase và cellulose giúp cải thiện tiêu hóa, hấp thu tối đa dưỡng chất từ thức ăn.
- Cao men bia: Kích thích ăn ngon miệng, đồng thời giúp tăng cường sức khỏe của lợi khuẩn đường ruột, tăng cường chuyển hóa và hấp thu chất dinh dưỡng.
- Vi chất dinh dưỡng thiết yếu: Bổ sung Canxi, Kẽm, Vitamin D3, Vitamin A, Vitamin K2, Magie,… cho cơ thể, giúp tăng cường miễn dịch, bé phát triển khỏe mạnh.
BẤM VÀO ĐÂY để đặt mua Norikid Plus chính hãng từ công ty
Với những thông tin trên hi vọng đã giúp phụ huynh phân biệt được tình trạng sụt cân sinh lý và bệnh lý ở trẻ cũng như tìm được giải pháp giúp con yêu cải thiện tình trạng này!
